ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΘΗΝΑ

Στο ερώτημα αν η Αθήνα ήταν ωραιότερη κατά την Ρωμαική εποχή αντί της Κλασσικής,η ορθή -αν και απογοητευτική για το Ελληνικό γόητρο -απάντηση,δείχνει τα
αυτοκρατορικά χρόνια,όταν τα μνημεία της Ακρόπολης στέκονταν όρθια και ολοστόλιστα
από τα αναθήματα Ελλήνων και Ρωμαίων,αλλά και όλη η πόλη ,η οποία είχε επεκταθεί
κατά πολύ κοσμούνταν από θαυμάσια δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.Αυτό το δεύτερο ιδίως
έκανε την διαφορά,καθώς είναι γνωστό ότιπέρα από τα δημόσια οικοδομήματα στην κλασσι-
-κή Αθήνα τα σπίτια των ιδιωτών ήταν μικρά και ταπεινά ,ακόμα και εκείνα των πλουσίων.
Αλλά στην Αθήνα,αναζητεί κανείς το κλασσικό μεγαλείο πέρα και πάνω από όλα,ενώ
το Ρωμαικό παρελθόν της ,αν και διήρκησε αιώνες,είναι σε μεγάλο βαθμό εξοβελιστέο ,και όχι
μόνο από το απλό κοινό αλλά και από επιστήμονες.
Η πρωτοβουλία λοιπόν του Μουσείου Μπενάκη για την ανίχνευση της Ρωμαικής Αθήνας με την οργάνωση διεθνούς Αρχαιολογικού συμποσίου και την σχετική έκδοση(σε
επιμέλεια Κ Βλίζου) είναι μια σημαντική κατάθεση στο ζήτημα.
"Η εποχή του Αυγούστου ανοίγει χωρίς αμφιβολία ,μια νέα σελίδα για τον πολεοδομικό
και αρχιτεκτονικό εξωραισμό της πόλης αφού η Αθήνα απολαμβάνει μιας ιδιαίτερης μετα-
-χείρισης εκ μέρους του αυτοκρατορικού οίκου" σημειώνει χαρακτηριστικά η κυρία Θεοδοσία
Τιβερίου-Στεφανίδου.
Η αγορά του Καίσαρος και του Αυγούστου,περισσότερο γνωστή ως ΡΩΜΑΙΚΉ ΑΓΟΡΑ,
(10ςπχ αιώνος),ήρθε να καταλάβει μια θέση στις βόρειες υπώρειες του λόφου της Ακρόπολης ,
στην οποία σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς διεξαγόταν το υπαίθριο εμποριο.Και
όπως αναφέρει ο κ. Δημήτρης Σούρλας,η Ρωμαική Αγορά χρησιμοποιήθηκε πέραν του χαρα-
-κτήρος της και ως μέσον προπαγανδισμού και προβολής του αυτοκράτορα κα του οίκου
του. Το λαμπρό οικοδόμημα της βιβλιοθήκης (131-132 πχ)αναφέρεται από τον Παυσανία
ως το πιο ονομαστό απ΄όλα τα μνημεία που έχτισε ο φιλέλλην αυτοκράτορας Αδριανός
στην Αθήνα .Ο ίδιος όμως θα προσφέρει επ΄σης στην πόλη τον Ναό του Ολυμπίου Διός,το
Πανελλήνιον ,το Πάνθεον και το Γυμνάσιο.
Παράλληλα ,στις νότιες υπώρειες της Ακρόπολης ανοικοδομείται το κατεστραμμένο
Ωδείο του Περικλέους ,δημιουργείται νέα σκηνή στο θέατρο του Διονύσου,γίνονται έργα
στο Ασκληπιείο,ενώ στα μέσα του 2 ου αιώνα ο Ηρώδης ο Αττικός θα κατασκευάσει προς
τιμήν της συζύγου του Ρηγίλλης,το γνωστό ωδείο και θα επισκευασει το Παναθηναικό
Στάδιο .Αλλά και η πόλη επεκτείνεται .Στα ανατολικά ,εκεί όπου υπήρχαν νεκροπόλεις και
εργαστηριακές εγκαταστάσεις,δημιουργείται με πρωτοβουλία του Αδριανού,ένας αστικός
πυρήνας με εντυπωσιακές επαύλεις διακοσμημένες με σημαντικά έργα τέχνης ,αλλά και με
πολυάριθμα λουτρά. (Είναι η σημερινή περιοχή του Ζαππείου,του Εθνικού κήπου,ως την
Ριζάρη και του Συντάγματος)Αλλά και προς τα νότια ,περιοχή η οποία υπήρξε κατάτην
Ρωμαική περίοδο τόπος διαμονής της τοπικής αριστοκρατίας(Μακρυγιάννη).Το μνημείο
του Φιλοππάπου(114-116 μχ),ευεργέτη των Αθηνών,θα υψωθεί άλλωστε εκεί κοντά,στην
περιοχή των Δυτικών λόφων.
Εν τω μεταξύ ,το τείχος επεκτείνεται για να περιλάβει και την νέα πόλη,ενώ οι κύριοι,
οδικοί άξονες συντηρούνται και ανανεώνονται,στρώνονται μάλιστα με λίθους ή μαρμάρι-
-νες πλάκες. Τέλος το υδραγωγείο ,που άρχισε να κατασκευάζεται επί Αδριανου για να συμπληρωθεί από τον Αντωνίνο,υπήρξε ένα έργο με μεγίστη διάρκεια στον χρόνο (χρησιμο-
-ποιήθηκε μέχρι τον 20 αιώνα).
Μέσα σε όλ αυτή την ανοικοδόμηση υπήρξαν όμως και ορισμένες σταθερές.Πρώτα η Ακρό-
-πολη,μόνη προσθήκη στην οποία είναι ο κυκλικός ναός της Ρώμης και του Αυτγούστου.Και
ακολούθως ο Κεραμεικός ,το νεκροταφείο της Κλασσικής Εποχής σε χρήση ως τον 5ο μ.χ αιώνα).Πόσο διατήρησε όμως η Αθήνα τον παραδοσιακό της χαρακτήρα μέσα στην Ρωμαική
αυτοκρατορία;Εδώ οι γνώμες διίστανται ,αν και επικρατέστερη είναι εκείνη που θέλει την
Κλασσική Αθήνα "να επιβάλλει "όρους στην Ρωμαική επέλαση.